Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

İletişim Fakültesi Gazetecilik  bölümü

Doktora Programı

İrfan Erdoğan

Dersin adı: Seminer

Dönem: 2007-2008 Bahar

Ders gün ve saati: Pazartesi 9:30

Web: http://www.findthelinks.com/irfanerdogan/

Dersgrubu: http://groups.google.com.tr/groups/gztseminer?hl=tr

Dersin tanımı ve amacı

Seminer dersleri çoğunlukla, ilk derste öğrencilere ödevlerinin verildiği ve sonra herkesin son haftalara kadar “yattığı” bir ders karakterindedir. Son hafta ya ödevler teslim edilir ya da ödevler sunulur. Biz böyle yapmayacağız, çünkü ders “tembelliğin yeniden üretimine bir katkı semineri”  adını taşımıyor, öyle olsaydı bile benimle 15 hafta bu yeniden-üretimin karakteri üzerine ter dökerdiniz. Biz iki seçenekten birini yapacağız. Birinci seçenek “akademik olarak giderilmesi gereken en önemli ve acil olan derdiniz ne” sorusuna verilen yanıt üzerinde semineri inşa edeceğiz. İkinci seçenek benim seçeneğim: Ders birbirini takip eden iki aşamada oluşacaktır. Birinci aşamada gazetecilikte yapılan araştırmaların tarihsel gelişimi ve bu araştırmalarda kullanılan yöntemler yoğun kaynak taraması sonucu bulunacak, bu çalışmayla ilgili rapor hazırlanacak ve derste sunup tartışılacaktır.  Bunu takip eden ikinci aşamada ise, öğrenciler kendi ilgi alanında kullanılan veya tezinde kullanacağı yöntemde kendini geliştirecektir. Bu nedenle, önce, öğrenci ilgilendiği yöntem hakkında temel bilgileri toplayacak ve derste sunacaktır. Ardından, bu yöntemde bir araştırmanın nasıl inşa edildiğiyle ilgili bilgileri okuyarak ve yaparak öğrenme, böylece tezinizi yazdığınızda doğru bir şeyler yapma ile ilgili bilgilerle donanma fırsatını elde edecektir. Böylece, en azından egemen cehaletin ve tembelliğin yeniden üretilmesine katılmama olasılığı doğacaktır,  çünkü doktora öğrencileri o denli değerli bilgi ile yetişmekteler ki, “kuram ile pratik arasında uçurum var, iletişimsizlik var, iletişim çökmesi var, aman vücut diline dikkat et, yoksa imaj yapamaz ve kandıramazsın, ikna yöntemleri, etkili kampanya veya sayfa formatı hazırlama, söylemin dışında gerçek olmadığı, sonsuz semiyosiz, alımlamada yeniden-inşa özgürlüğü ” gibi safsataları “bilimin ve yaşamın gerçeği” sanıyorlar (çünkü egemen olarak çevremizde dolaşımda olanlar bunlar). Bunu da tezlerinde “Rafa malları dizme şeklinin satışa etkileri; Gazetelerin dördüncü güçten birinci güce terfi etmelerinin halk üzerinde yarattığı etkileşimsel imgelemeler, veya gazete okurlarının çözümlemelerindeki sonsuz söylemsel semiyosiz ve direniş” gibi tezlerle kutluyorlar. Hocaları memnun, kendileri memnun ve demokrasiyi ve özgürlüğü gülünç hale getrmiş olan post-modern demokrasi memnun. Biz bu memnuniyet ve benim gibi bazılarının memnuniyetsizliğinin anlamlandırılmaları ve bunların araştırmalarda yansıtılmalarının nasıl yapıldığını bol bol okuyarak irdeleyeceğiz ve bu sırada kendi tasarımımızı inşa ederek “yaparak öğrenme” denen şeyi gerçekleştireceğiz. Ama biz yaparak öğrenmeyi, “efendilerimizin çıkarlarını özümseyerek işte kalma ve yükselme kaygısı ve amacıyla” yapmayacağız, bilgi birikiminin doğasını irdeleyerek yapacağız.

Dönem bitiminde öğrencinin kazanımları, öncelikle şunlar olacaktır:

· Gazetecilik alanında yapılan araştırmaların (Türkiye dahil) nasıl başladığı ve geliştiği

· Bu araştırmaların gelişmelerindeki egemen yönelimler ve bu yönelimlerin nedenleri ve sonuçları

·  Gazetecilik araştırmalarında günümüzde üzerinde durulan konular ve bunların nedenleri ve sonuçları

· Gazetecilik araştırmalarında günümüzde yaygın olarak kullanılan yöntemler, nedenleri ve sonuçları

· Bu yöntemlerden öğrencinin ilgi duyduğunun nasıl yapıldığını yaparak öğrenme.

Özlüce, bu derste öğrenci gazetecilik araştırmalarının başlangıcı, gelişmesi, üzerinde durulan ve durulmayan konular, araştırmaların yönelimleri, araştırmalarda amaç, toplumsal anlam ve sonuçları, ve son zamanlarda yapılan incelemelerin doğası hakkında bilgi birikimini okuyup öğrenecek; bu bilginin de yardımıyla, seçtiği bir yöntemle bir araştırma tasarımının nasıl hazırlandığını yapılmış olanları irdeleyerek kendini geliştirme fırsatını elde edecektir.

Dersin işlenişi ve öğrenci sorumlulukları

Bu dersi ciddiye almayanın başarı olasılığı sıfırdır. Lütfen geçen veya önceki senelerdeki öğrencilerden “benim nasıl not verdiğime” bakarak, ciddi bir yanlışa kapılmayın: ben sürekli soruşturduğum için, hangi koşulda ne yapacağım belli olmaz. Fakat size söz veriyorum: görevimi bir vatanperver gibi yapacağım, yani sizi soracağım sorulara göre değerlendireceğim. Maçlarda gol atınca yazdığı gibi: İyiler kazanır. Acaba? Lütfen kötü not alarak beni üzmeyin.     

Bu bir doktora dersidir ve öğretim üyesinin anlattığı ve öğrencilerin elini kolunu sallayarak gelip dinlediği, sonunda bir sınavla geçiştirdiği bir ders değildir. Doktora öğrencisi okuyan, analiz eden, sentez yapan ve bunu ders sırasında ve/veya ödevinde yansıtan bir çalışma temposuna sahip olmalıdır.

Öğretim üyesinin rolü yol göstermek ve derste bir grup iletişimi atmosferinde öğrenimin zenginleşmesine çalışmaktır. Başarı ancak herkesin sorumluluğunu yerine getirmesiyle olabilir. Bu derste öğrencinin şu temel sorumlulukları vardır: 

1. Kaynak bulmak ve benim verdiğim kaynakları okumaktır.

2. Öğrenciden öncelikle her hafta işlenecek konuları önceden okuması ve derse hazırlı gelmesi beklenir. Öğrenci her hafta yaptığı okumaları yansıtan, 2000 kelimeden az olmayan (kaynakça hariç) bir ödevle gelecektir. Bu ödev en az dört kitap ve beş makaleden yararlanılarak hazırlanacaktır. Bu ödevler her hafta dersin grubuna yüklenecektir. Geç ödev asla kabul edilmeyecektir. Bu ödevler ders notunun % 25'ini oluşturacaktır. Diğer % 75’i için ara ve final sınav yapılacaktır. Bu ödevler cd'ye kaydedilerek ara sınavda ve final sınavında sınava eklenecektir. Aynı kaynakları okuyup aynı ödevin kopyasını verenler veya biraz değişiklik yaparak haksız kazanç sağlamaya çalışanlar ve bu haksız kazancın sağlanmasına yardım edenler, dersten geçme olasılığını kesinlikle yitirecektir.

3. Her ders benim özlü sunumunla başlayacak ve herkesin kendi hazırladığı ödevdeki katkısıyla devam edecektir.

Derste başarının koşulu, kesinlikle haftalık okumaların ve ödevlerin yapılması, derse devam ve derse dikkat etmedir.

Okuma kaynakları

Ders sistemli ödev hazırlama ve sunum biçimleriyle ilgili okumalar gerektirdiği için, öğrenci kendi kaynağını geliştirmekle sorumludur. Dönem bittiğinde, her öğrenci zengin bir kaynağa sahip olacaktır.

1. Öğrenci benim web sayfamdaki Türkçe ve İngilizce makaleler arasından kendi ilgisine göre makaleler seçerek okumakla yükümlüdür.

2. Öğrenci kütüphanelerden ve internetten kendine kaynak geliştirmekle sorumludur. İnternetten akademik kaynak da “google” kullanılarak bulunmaz, kütüphanemizin elektronik database yoluyla bulunur.

3. Öteki Kuram kitabında araştırmalarla ilgili parçaları okumalısınız.

4. “Pozitivist Metodoloji” kitabının bilim, bilgi, bilim adamı, epistemoloji ve sizin ilgilendiğiniz yöntemle ilgili bölümleri okumalısınız.

Haftalık ders akışı

Hafta	Konular
1	Ders hakkında bilgi. Dikkat: Aşağıdaki her haftalık konu hakkında derse ödevinizle geleceksiniz, ödevi sunacaksınız ve tartışacağız. Ders sonunda ödevi sizden toplayacağım/diskime kaydedeceğim)
2	Gazeteciliğin tarihsel doğası ve bu tarihsellik içinde gazetecilik pratiklerinin kalıcı ve değişen toplumsal anlamları üzerine tartışma (1980 öncesine kadar)
3	Neo-liberal politikaların başlamasından sonra (günümüzde) gazeteciliğin doğası ve gazetecilik pratiklerinin toplumsal anlamları üzerine tartışma
4	Gazetecilik araştırmaları, bu araştırmaların gelişmesi, ilgilendikleri alanlar, bu ilgilerinin nedenleri ve sonuçları (1980 sonrasını dahil etmeyin)
5	Neo-liberal dönemden beri gazetecilikle ilgili araştırmaları ve bu araştırmaların içeriksel ve yöntembilimsel doğası
6	Gazete araştırmalarında günümüzde kullanılan yaygın yöntemler; bu yöntemlerin kullanılma nedenleri ve aranan sonuçlar
7	Ara sınav
8	Gazetecilik araştırmalarında kullanılan yöntemler: Kendi ilgi alanınızda yöntemin inşasına nasıl başlandığı (araştırmanın girişinin inşasını irdeleyeceğiz. Ödevinizde (1) İlgilendiğiniz yöntemde inşaya nasıl başlandığıyla ilgili yöntembilim kitaplarından faydalanarak hazırladığınız bir “X yönteminde inşa” bölümü koyacaksınız ve (2)  ilgilendiğiniz yöntemde bir kötü bir de iyi inşa edilmiş iki araştırmanın önce girişinin inşa edildiğini (aranan bilginin ne olduğu hakkındaki gerekçeli sunumu) açıklayacaksınız ve ardından da bu inşası irdeleyeceksiniz.
9	Gazetecilik araştırmalarında kullanılan yöntemler: Kendi ilgilendiğiniz yöntemde, araştırma tasarımının “ne yapılacağını” (aranan bilginin ne olduğunu belirledikten) açıkladıktan sonra, “nasıl yapılacağı” (bilgiye nasıl ulaşılacağı, ulaşılan bilginin nasıl analiz edileceği/değerlendirileceği) hakkında yöntembilim kitaplarından faydalanarak ödevinizi hazırlayacaksınız, bir kötü bir de iyi bulduğunuz iki araştırma örneğini irdeleyeceksiniz.
10	Yönteme, yeni ödevinizle devam ediyoruz.
11	Yönteme, yeni ödevinizle devam ediyoruz.
12	Ampirik ve ampirik olmayan tasarımlarda “sonuç” çıkarma: ödevinizde, yöntembilim kitaplarını kullanarak sonuç çıkarmayla ilgili böülüm yazacaksınız. İkinci bölüm örnek araştırmalardan bir iyi ve bir de kötü sonuç çıkarma örneğini irdeleyeceksiniz.
13	Bir araştırmada özet yazma. Ödev yukarıda açıklandığı biçimde olacak. Sadece iki özet değil 4 özet irdeleyeceksiniz.
14	Araştırma raporunun formatı. Ödev bildiğiniz gibi, açıklamaya gerek yok artık
15	Genel tartışma