ANKARA ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü

Günümüzde master öğrencilerinin öğrenim ve performanslarıyla ilgili en önde gelen sorunlarından biri herhangi bir konuda sorun veya soru biçimlendirme, biçimlendirdiğiyle ilgili olarak basit bir araştırma yapma, araştırma kaynaklarını kullanma, sistematik bir şekilde kaynakları, topladığı bilgileri kullanma, ilişki ve nedensellik bağları kurarak yazılı olarak sunma, sunumu yaparken referans kullanma ve sayfa düzeni gibi biçim ile ilgili kurallara uyma vb konularda çok yetersiz olmalarıdır. Yöntem dersinin ilk temel amacı bu yetersizliği gidermek olacaktır. Bu sorunla birlikte çok daha ciddi bir sorun gelmektedir: Epistemoloji ve metodoloji hakkındaki bilgisizlik. Bu nedenle, ders epistemoloji ve metodoloji hakkında gerekli bilgiyi öğrenciye kazandırmaya çalışacaktır. Bu dönemde, son olarak niceliksel araştırma tasarımı, uygulaması ve en istatistik yöntemlerle bulguların analizi ve değerlendirilmesi, sonuç çıkarma ve sunma öğretilecektir. Böylece, bilimsel araştırma formatını, araştırmanın temel ilkelerini, araştırma tasarım süreçleri ve istatistik yöntemler hakkında öğrencilere gerekli bilgileri vererek, araştırma yapma, bir araştırma sonucunu ve istatistik verileri değerlendirme ile ilgili bilgi ve becerileri geliştirilecektir. Dönem sonunda öğrenci bilimsel tasarımın nasıl yapıldığını örneklerle ve hazırlayacağı tasarımlarla öğrenecek, tasarım türleri hakkında bilgilenecek, pozitivist-ampirik yöntemi ve istatistik analizleri kavrayacaktır.

Öğrenciden öncelikle her hafta işlenecek konuları önceden okuması ve derse hazırlı gelmesi beklenir. Öğrenci her hafta yaptığı okumaları yansıtan bir ödevle gelecektir. Bu ödev en az dört kitap ve beş makaleden (veya on makale veya yedi kitaptan) yararlanılarak hazırlanacaktır. Bu ödevler diskette her hafta derste bana teslim edilecektir. Geç ödev hiç bir nedenle asla kabul edilmeyecektir. Bu ödevler ders notunun % 50”sini oluşturacaktır. Diğer % 50’si için sınav yapılacaktır. Sınavda geçer not almanız olasılığı çok az olduğu için, her hafta ödevlerin uygun bir şekilde ve zamanında yapılması gerekmektedir. Aynı kaynakları okuyup aynı ödevin kopyasını verenler veya biraz değişiklik yaparak haksız kazanç sağlamaya çalışanlar ve bu haksız kazancın sağlanmasına yardım edenler, dersten geçme olasılığını kesinlikle yitirecektir.

Her ders benim ve iki öğrencinin sunumuyla başlayacak ve herkesin kendi hazırladığı ödevdeki katkısıyla devam edecektir.

Derse devam etmek zorunludur. Yöntem dersinden geçebilmek için kesinlikle haftalık okumaların ve ödevlerin yapılması, derse devam ve derse dikkat gerektirmektedir. Ancak haftalık ödevleri yapan, derse devam ve dikkat eden öğrenci sınıfı geçme olasılığını elde edebilir.

Yirmibirinci yüzyılda yüksek lisans eğitiminde derste alınan notlar öğrenmede kesinlikle yeterli değildir. Her konuda bir çok türkçe ve yabancı dilde kitaplar ve makaleler kitapcıları ve kütüphaneleri doldurmaktadır. Öğrencinin sorumluluğu derste sunulanlar ötesinde kendisine sunulan ve kendisinin bulduğu kaynakları okuyarak kendini geliştirmektir. Ders benim anlattıklarımla asla sınırlı değildir. Öğrenci dersle ilgili önde gelen kaynakları okumakla ve ders akışında belirtilen konuları öğrenmekle yükümlüdür. Benim rolüm size sunumlarımla ve sınıf içi tartışmalarla konuyu açıklamak, size yol göstermek, karşılaştığınız anlama zorluklarını gidermek, böylece benim yardımımla dersle ilgili konuda gelişmenizi sağlamaktır.

Araştırma, sistemli ödev hazırlama ve sunum biçimleriyle ilgili okumalar için sınıfta “kaynak araştırma” konusu işlenirken herkesin katılımıyla derlenecektir. Öğrenci bunlar arasından kendi seçtiklerinden faydalanmakla yükümlüdür. Öğrenci kütüphanelerden ve internetten kendine kaynak geliştirmekle sorumludur. Bilimsel araştırma tasarımı, araştırma türleri, niceliksel yöntem ve istatistik yöntemi için kılavuz kaynak “Erdoğan, İ. (1998) Araştırma dizayn ve İstatistik Yöntemleri” kitabıdır. Kesinlikle felsefe ve epistemoloji kitaplarından zorunlu okumalar olacaktır. Benim kitabım sadece hareket noktası görevini görecektir. Her derste her öğrencinin önünde faydalandığı birkaç kaynak ve bu kaynaklardan aldıkları notlar olmalı; bu kaynaklardan edindiği bilgilerle derse ve tartışmaya katılmalıdır. Birikmiş bilgiye başvurmadan yapılan tartışma büyük olasılıkla akademik değerden yoksun olacaktır.

Hafta	Konular
1	Tanışma ve ders hakkında bilgiler. Bir araştırmanın/ödevin başlığı ve başlık sayfa düzeni. Başlık ve alt başlık kullanımı, genel sayfa düzeni, dip not ve metin içi referans kullanımı, alıntı ve çalıntı farkı, şekil ve tablo numaralama ve isimlendirme, kaynakça kullanımı.
2	Genel giriş: epistemoloji, metodology, bilgi kaynakları; mantık ve informal fallacies; mantık ve formal fallacies; teori ve research bağı; bilimin amacı.
3	İletişim, araştırma ve yöntemin ne olduğu; gerekliliği; kim kimin ve ne için kullandığı; araştırma ile yöntem bağının ne olduğu. Bir araştırmanın temel formatı.
4	Araştırma tasarımında sorun sunumu: Araştırma sorununun gerekçelerle biçimlendirilmesi; Amaç ve önem saptaması; bunun için ilgili incelemeler denen kaynaklara başvurma; birincil ve ikincil kaynaklar; kaynakta ulaşım ve güvenirlilik vb sorunlar. Araştırma sorularını belirleme.
5	Araştırma sorununun gerekçelerle biçimlendirilmesi. İlgili incelemeler: Konuyla ilgili yapılmış incelemelerin irdelenmesi; bu irdelemeyle incelemenin amacı ve öneminin desteklenmesi
6	Kuramsal çerçeve gerekliliği ve hazırlanması; sorun, kuram ve bulgular bağı
7	Hipotezler ve araştırma sorularının çıkartılması ve sunulması: Araştırma biriminin seçimi; Kuramsal ve işlevsel tanımlamalar; gerekçeli hipotez\araştırma sorusu çıkartma; Hipotez\araştırma sorularının yazılması; araştırma sorusu ve hipotez türleri ve sunum şekilleri
8	Yöntem: Scope of research ve kullanılan inceleme yöntemi; veri toplama yöntemleri; neyin ölçüleceği: değişkenler; nasıl ölçüleceği: ölçme ve ölçekler; nüfus ve örneklem
9	Veri kodlama ve SPSS'e girme; incelemenin sınırlılıkları .
10	istatistiğin ne olduğu; bir değişkenin kendi içindeki dağılımının testleri ve tablo sunumları
11	iki değişkenin ve iki grubun frekans dağılımının karşılaştırılması; temel testler ve bunların tablolarla sunumları; bulgu, sonuç ve tartışma sunumu
12	iki değişkenin ve iki grubun merkezi yöneliminin karşılaştırılması; temel testler ve bunların tablolarla sunumları; bulgu, sonuç ve tartışma sunumu
13	Çok değişkenli analiz
14	Çok değişkenli analiz
15	Çok değişkenli analiz